In Wim van Nunen, oud burgemeester van Westerhoven was ook een historicus. Het navolgende stuk is van zijn hand:
Het eerste gemeentehuis van Westerhoven
Het besturen was voor de Franse tijd niet meer geweest dan een, binnen regels gesteld door de Landheer, richting geven aan de lokale samenleving, zo dat aan die regels werd voldaan.
Dat gebeurde veelal door de plaatselijke Schepen en zeker als het een regeling betrof voor het rechtsgebied van de dingbank of wel het resort van de laagste rechtspraak.
Die dingbank was gevestigd voor Westerhoven in Bergeijk. Maar deze situatie veranderde met de komst van Napoleon. Die voerde hier hetzelfde systeem in als dat er onder druk van de revolutie in Frankrijk was ingevoerd, namelijk een gemeenteraad als voornaamste plaatselijke bestuur (1e conseil) onder voorzitterschap van een burgemeester ( 1e maire). Voordat dit allemaal was geregeld ging er wel enige tijd overheen, terwijl de grondlegger van dit systeem, Napoleon, weer verdween.
Maar in 1815 had Westerhoven een raad en een burgemeester en stond op de begroting een bedrag van Fl 20,00 voor huur van een raadkamer. Want een raad moest ook kunnen vergaderen en wel in het openbaar. Dus werd een vertrek gehuurd dat groot genoeg was om vergaderende raadsleden en het luisterende publiek te ontvangen.
Voor 1816 stond op de gemeenterekening een bedrag van 15 gulden en 8 stuivers voor huur van raadskamer en in 1817 (het decimaal stelsel moest toen voort gebruikt worden, Fl 15,40. Dat is lang zo gebleven tot in het begin van de vijftiger jaren in die euw. Toen is het verlaagd tot Fl 0,00 en later weer verhoogd tot Fl 11,00. De laatste keer betaald in 1858. Dat waren bedragen per jaar. Men heeft zich dus zeer lang beholpen met een raadskamer, maar er werd toch ook wel gedacht aan een gemeentehuis. Zo’n raadskamer ( meestal een kamer in het huis van de burgemeester) had toch altijd een wat hogere drempel dan een eigen gemeentehuis.
Zo vinden we in een brief van de burgemeester aan de commissaris des konings het volgende:
“Ik heb de eer Uwedel Gestr. Bij deze te berigten dat ik op heden morgen om elf ure raadsvergadering heb belegd in het schoollokaal al waar de leden van de raad waren opgekomen om over de verplaatsing der raadskamer te spreken dat wij omtrent een uur aan het schoolgebouw of eene te bouwen onderwijzerswoning.”
Dat was op 14 februari 1849.
In 1852 vinden we een duidelijker stap naar een Westerhovens gemeentehuis. Het volgende raadsbesluit wordt dan genomen:
“De raad der gemeente Westerhoven ten genoegzame getalle vergaderd zijnde om bevoegdelijk te kunnen beraadslagen en besluiten: Overwegende dat de plaats alwaar is afgebroken de schoolonderwijzerswoning dezer gemeente, kadastraal bekend: Sectie A nummer 640, tuin groot vijf roeden veertig ellen, nummer 641 huis en erf groot 4 roeden zestig ellen, alsmede een perceel heide gelegen onder sectie A nr. 1478 groot negen en dertig roeden tien ellen, de gemeente zeer weinig voordeel kunnen opleveren.
Heeft besloten:
De genoemde perseelen publiek te verkopen om die nodige gelden te mogen besteden tot het aanbouwen van een nieuw raadshuis in dezer gemeente. Zoo erlangen wij bij deze de daartoe nodige goedkeuringen der Edel groot Achtbare Heeren gedeputeerde Staten der Noord-Brabant te verzoeken.
Gedaan ter vergadering van de raad der gemeente Westerhoven.
2 november 1852
De raad voornoemd.
w.g. J. Neukens.
Dat raadsbesluit wordt op 5 november 1952 goedgekeurd door gedeputeerde staten. Dat is bijzonder snel, maar dat is dan ook maar het principe. De eigenlijke goedkeuring met onderbouwde cijfers duurt wel wat langer.
W.C.M van Nunen.
Wat we nu ook leren uit dit raadsbesluit is waar dus de oude onderwijzers woning was. Namelijk sectie A nr 640.
We weten dat de onderwijzers woning een oud en zeer slecht gebouw was. Vermeld wordt dat op de gevel van de westzijde het jaartal 1659 stond. Het pand was dus ongeveer 200 jaar oud.
Ik heb een stukje kaart bijgevoegd en ik hoop dat dit nog goed te lezen is. Het pand lag in de Aarperstraat midden tussen de Lenteakkers en het pad naar het oude kerkhof.
Je ziet de huidige kruising van de Lenteakker met de Lange Akkers. Alleen bestond de lange akkers nog niet en zien we de lijkstraat die loopt naar de oude kerk. Links in de hoek zien we nog waar het kerkhof lag bij die kerk.
Jacques van Veldhoven